Aile kavramı, anne, baba, çocuk(lar)dan oluşur. Bu maddeler ‘Tam Aile’ terimi demektir. Herkes tam aile olarak yaşamını devam ettirmeye bilir. Çiftler anlaşamadıklarında hayatlarını ayırabilirler. Bazen bu çok sancılı bir süreçle olur bazen de karşılıklı anlaşamadıklarını kabul edip noktalaya bilirler evliliklerini. Peki ama anne baba evliliklerini bitirdiklerinde ve de bu süreç zor, kavgalarla oluyorsa, çocukları neresinde bu dönemin?
Çocuklar her zaman her şeyi hisseder. Anne babaları kavga ederken kötü bir şeyler olduğunun bilincindedirler. Ayrılma kararı verildiğini hissederler. Çocuklar bebeklik döneminde de okul öncesi dönemde de ergenlik döneminde de olsalar, ebeveynlerinin ayrılacak olmaları veya ayrılmaları psikolojik ve sosyal açıdan sarsılmaya sebep olur. Her döneminde farklı zorluklar yaşanabilir.
Bebeklik dönemindeki çocuk, evde anne veya babanın olmayışını hisseder, emme sorunları yaşanabilir. Okul öncesi veya ilkokul öğrencisi olan çocuk, ebeveynlerinin boşandığını bilir ve farklı regresyonlar gösterir ( altını ıslatma, parmak emme, okulda arkadaşlarıyla kavga etme, vurma.) Ergenlik dönemindeki çocuk, anne ve babasının boşandığını bilir, iki farklı alışkın olmadığı dönemin de etkisiyle bocalama yaşayabilir.
Boşanmanın içinde olan çocuklarda oluşan başlıca duygular:
Suçluluk; genellikle her çocuğun en başlarda hissettiği duygudur. Çünkü ben olmasaydım annem babam boşanmazdı düşüncesi oluşur. Bunun açıklanması gerekir, onunla bir ilgisinin olmadığı kendileriyle ilgili anlaşmazlıklardan kaynaklı olduğu çocuğa anlatılmalı. Aksi durumda ileri ki hayatında ilişkilerinde de kendini suçlama devam eder. Korku; çocuk, yanında kalmadığı ebeveyniyle bağının koptuğunu düşünüp korku hissedebilir. Çünkü her gün göremeyecektir belki. Ve yanında kaldığı ebeveyninin de bir gün terk edip gideceği korkusu oluşabilir. Yanında kaldığı ve kalmadığı ebeveyni ayrı ayrı anlatmalı bu durumu.
Boşanma süreci ve sonrasında çocuklar şu dönemleri yaşayabilirler;
-Boşanmayı reddetme (Çevresindeki arkadaşlarının genellikle aileleri boşanmış değildir).
-Bu döneme sebep olan anne veya babayı suçlama, öfkelenme.
-Anne ve babayı tekrar barıştırma, birlikte olmalarını sağlamak.
Bir üst maddeyi gerçekleştiremeyen çocuk;
-Depresyon ve kaygı yaşar.
-Güvenli şekilde bu dönemler atlatılırsa en son kabullenme dönemidir.
Bütün bu dönemlerde ebeveynler çocuklarıyla sürekli sağlıklı iletişim içinde olmalı, aşamaların nasıl gerçekleşeceğini anlatmalılar. Böylelikle çocuklarının kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur. Boşandıktan sonra da elbet hayatlarında değişim olacağı ama bunu herkesin en az zararla ve birbirlerine duygusal destekle üstesinden gelinebileceği anlatılmalı. (Genellikle ergenlik dönemindeki çocuk duygusal yardımı daha iyi anlayabilir.) Unutmayın ki eşlerin birbirine söylediği her olumsuz söz çocuklarında derin duygular yaratabilir. Duymasalar bile hissederler.